Alpay Oğuş

Alpay Oğuş

Cuma, 11 Kasım 2011 22:06

H-Vinç Yardımı ile Kalkış

 

Vinç yardımıyla kalkışlar yamaç paraşütün genellikle bir tekne veya motorlu bir araç tarafından çekilmesi şeklinde yapılır. Daha çok yeterli yüksekliği bulunmayan ülkelerde yaygın olan bu sistemin kuralları bu ülkelerde başladığı yıllarda tespit edilmiş ve uygulamaya konmuş. Henüz ülkemizde uygulanmadığı ve bu konuda yeterli deneyime sahip olmadığımız için bu konuyu burada sadece bilgilendirmek amacıyla veriyoruz.
Bu sistemin, tepelerden yapılan uçuşlara göre çok önemli farkları var. Her şeyden önce bu kalkışlarda kullanılan yamaç paraşütlerin mutlaka vinçle çekişlere uygun olması gerekir. İkinci olarak çekişi yapacak kişinin, yani vinç operatörünün bu konuda deneyimli ve aynı zamanda bir ehliyete sahip olması zorunludur. Üçüncü olarak vinçle kalkış yapacak kişinin bu konuda yeterli bir eğitim almış olması şarttır.

Bu sporun geliştiği ilk yıllarda bazı insanlar halatın bir ucunu kendilerine diğer ucunu yer yüzündeki sabit bir yere bağlıyarak havalanma girişiminde bulunuyordu. Ancak bunun son derece tehlikeli olduğu ortaya çıkınca bu uygulamaya hem son verilmiş hem de yapılması yasaklanmıştı. Günümüzde bazı ülkelerde kullanılan vinç sistemi oldukça gelişmiştir, ancak yine de bir halat ucunda çekilmenin birçok riskleri vardır. Bu risklerin en önemlilerini, çekme uygulaması sırasında kanadın yanlara yatması, stol durumuna girmesi, bunlara bağlı olarak asimetrik kapanması ve halatın kopması şeklinde sıralayabiliriz. Bir halatla çekilme sırasında doğabilecek bu riskler iyi kontrol edilmeyen bir uçurtmanın durumuna benzer. Bunlar hem pilot hem de vinç operatörü için baş edilmesi oldukça zor olan durumlardır.

Bütün bunlardan dolayı vinç yardımıyla kalkışların sadece ve sadece denenmiş, güvenilirlikleri onaylanmış malzeme ve cihazlarla, daha da önemlisi deneyimli, kalifiye öğretmen ya da çalıştırıcılarla yapılması gereklidir.

Cuma, 11 Kasım 2011 22:05

G-Ters Kalkış Yöntemi

 

Ters kalkış sabit pozisyonda yapılan ve pilotun (sırt yamaca, yüz kubbeye dönük durumda) öne doğru hareket etmesini fazla gerektirmeyen bir kalkış yöntemidir. Daha çok rüzgarlı havalarda uygulanır. Bu yöntemde uçup uçmamayla ilgili kararınızı vermeden önce şişmiş kubbeyi kontrol etmek için daha çok zaman bulursunuz. Ayrıca kubbeyi baş üzerine getirme sırasında herhangi bir kapanma kayma olayı ile karşılaştığınızda kubbeyi düzeltme ve durumunu ayarlama işlemini düz kalkışa göre çok daha kolay yaparsınız. 
Ters kalkışın bir başka avantajı da, güçlü rüzgarlarda pilota kanadı tek başına idare edebilme imkanı sağlamasıdır. Bununla birlikte, güçlü rüzgarlarda pilota kanadı kontrol edebilme deneyiminden emin değilseniz, başka bir pilottan sizi tutmasını ve kubbeyi şişirirken size yardım etmesini istemeniz akıllıca bir davranış olacaktır. 



HAZIRLIK

" Uçuş öncesi kontrollerinizi ve hazırlıklarınızı yapın. Çevrenizdeki alanın geniş ve düzgün olduğundan, kuşamın (harnes) vücudunuza göre ayarlandığından emin olun.

" Kubbeyi, hücum kenarı rüzgara bakacak şekilde arkaya doğru kavis vererek düz bir şekilde serin

" Yüzünüz kubbeye bakacak şekilde rüzgarı arkanıza alın. Bunu yapmak için taşıyıcı kolonları başınızın üzerine alarak dönün . Bu pozisyonda kolonların üst üste ve çapraz bir şekilde durması gereklidir.

" Çapraz duran taşıyıcı kolonların durumunu dikkatli bir şekilde inceleyin. Ters kalkış çalışmasının başlangıcından itibaren dönüş yapacağınız yönü belirleyin ve bunu alışkanlık edinin. Her seferinde aynı yolu izlemeniz hataya düşme olasılığınızı oldukça azaltacaktır. Ayrıca dönüş sırasında hangi kolonun üstte olduğunu görmeye çalışmak ve kontrol etmek son anda olabilecek unutkanlığı da önleyecektir.

" Fren iplerini, en az 1 metre kendinize çektikten sonra tutun. Bunu yaparken kollarınızı çapraz hale getirmeyin,yalnızca elinizle tuttuğunuz tarafı kontrol eden fren ipini alın. Bu pozisyonda diğer iplerin hiçbirinde gerilme olmamalıdır.

" Her zaman eldiven kullanın. Fren iplerini kimi zaman şıkşıkların üzerinden, yani iplerden tutmak zorunda kalabilirsiniz. Bu arada çıkabilecek ani bir rüzgar, ellerinizin ipler nedeniyle sürtünmeden dolayı yanmasına ve çok büyük bir acı duymanıza neden olabilir.Bu nedenle her uçuşta eldiven kullanmayı alışkanlık haline getirin.

" Fren iplerini bırakmadan, buna bağlı ön kolonları da (A) rabıt halkalarının altından tutun.

" Ayaklarınızın pozisyonunu kontrol edin. Dengeyi koruyabilmek için bir ayak önde, diğeri geride olmalıdır.

" Ön kolonları kontrollü bir şekilde çekerek karşınızda bir "duvar" oluşturmak üzere bölmeleri (selleri) şişirin; eğer kubbe her iki yönde eşit değilse ya da çok yüksekte olmasından dolayı erken havalanmaya yeltenirse,kubbenin şeklini değiştirin veya fren ipleri yardımıyla arka kenarları çekerek her iki tarafı eşitleyin. Eğer bu işlemi hızlı yapmanız gerekirse aynı zamanda kubbeye doğru yürüyün. İdeal olarak kubbenin merkezi (ortası) kulaklardan daha yüksek olmalıdır. Bu yüksekliğin oranı rüzgarın gücüne göre değişiklik gösterir. Kuvvetli rüzgarda 40-50 cm' lik bir fark yeterliyken hafif rüzgarda bunun daha fazla olması gereklidir.

" Rüzgarın durumuna göre kubbe eşit olarak dolana kadar yukarıdaki işlemleri tekrarlayın.Eğer kubbenin her hangi bir yerinde çökme, kapanma görülüyorsa bu, rüzgarın o yönden geldiğini gösterir.Bu durumda yönünüzü birkaç derece değiştirecek kubbenin rüzgarı tam karşıdan almasını sağlayın.

" Her şey yolunda gidiyorsa artık kubbeyi tamamen şişirebilirsiniz. Bunun için ön kolonları eşit ve kontrollü bir şekilde çekin, ancak bu arada dengenize de dikkat edin.Kubbe başınızın üzerine geldikten sonra kolonları bırakıp fren ipleriyle düzeltmelerinizi yapın.. Kanadın performansına göre bu düzeltmelerin şekli ve oranı değişebilir.Bazı modellerin istikrara kavuşturulmasında küçük kumandalar yeterli olurken, bazılarında çok fazla uğraşmak gerekebilir.

" Kubbe tepenizde istikrara kavuştuktan sonra tam bir şişme ile iplerin düzgün olup olmadığını kontrol edin.

" Bütün bu kontrollerden sonra derhal dönüp kalkış yapabilirsiniz ya da rüzgarı hissederken yüzünüz kubbeye dönük olarak kalabilirsiniz veya dönmek ve kalkış yapmak için uygun bir fırsatı bekleyebilirsiniz.Ayrıca bu pozisyonda kanadı uçarken yaptığınız gibi idare edebilirsiniz. Ancak her durumda kalkıştan önce trafik olup olmadığını kontrol etmek üzere omzunuzun üzerinden çevreye bakın.

" Yüzünüzü rüzgara çevirin.Bunu yaparken kubbedeki basıncı düşürmemeye çalışın.Bu aşamada dönüş yaparken geriye doğru sendeleyerek yere yıkılmak oldukça sık rastlanan bir olaydır.Burada etkili yöntemlerden biri; dönerken, bir bacakla (tek hareketle) arkanıza doğru ulaşmaya çalışmaktır.Böylece hareketinizin rüzgara doğru sabit bir konumda olmasını sağlayabilirsiniz. Dönmeden önce kolonları frenleri yeniden kontrol etmeyi de mutlaka alışkanlık haline getirin.

" Tepenin hemen ucundan ayrılırken, fren iplerine düzgün ve eşit bir şekilde basınç uygulayarak kubbeyi tok tutun.

" Eğer yanlış tarafa dönüş yaparsanız kolonlarda 360 derecelik bir dolanma olduğunu görebilirsiniz. Bu durumda hala yerdeyseniz hemen diğer tarafa dönerek düzeltmenizi yapın. Eğer havalanmışsanız (yamaçlarda mümkündür) hiç telaşa kapılmayın ve tepeden uzaklaşana kadar yerde yaptığınız gibi frenlerle kontrolünüze devam edin. Kısa bir süre sonra kolonlardaki dolanma kendiliğinden düzelecektir. Bunu hızlandırmak için siz de kendinizi dönülecek yöne doğru savurabilirsiniz.