Alpay Oğuş

Alpay Oğuş

Cumartesi, 12 Kasım 2011 18:18

Matlar

Doğru Mat Nasıl Seçilir? 

Matların iki önemli fonksiyonu vardır; 
birincisi sert yerlerde konforlu uyumayı sağlamak, 
ikincisi zemin ile kişi arasında bir yalıtım oluşturmak. 

Matlar aynı zamanda uyku tulumlarına ve kıyafetlere de yalıtım sağlar. Vücut ile soğuk ( bu durumda soğuk zemin olur) arasında kalan ölü hava katmanını ( sirkülasyonu olmayan hava katmanı) sıkıştırıp tutar , böylece vücut bu ölü hava katmanını derece derece ısıtır ve bir yalıtım bariyeri oluşturur. Yalıtımın performansı , matın ne kadar hava tutup ne kadar sirküle ettiğine bağlıdır. 

Birçok mat çeşidi mevcuttur bu yüzden almadan önce mümkünse değişik modelleri denemek gerekir. Karar vermek için gerekli maddeleri şöyle sıralayabiliriz: 

" Rahat etmek için kaç yastık kullandığınız
" Matı ne kadar kullanmak istediğiniz. 
" Matı ne kadar kolay taşımak , katlamak istediğiniz. 

Ne İçin Mat? 

Mat seçerken , diğer malzemelerde olduğu gibi ne için alınacağı tespit edilmelidir

" Yalıtım, 
" Rahatlık, 
" Hacim/ağırlık
" Dayanıklılık

Öncelikle bunlardan hangisinin önemli olduğuna karar verilmeli, karar verirken de aşağıdaki kriterler kullanılabilir: 

Beklenen hava şartları: Eğer hava çok soğuk değilse rahatlık yalıtımdan daha önemli olur.Ancak aktiviteler bütün sene yapılıyorsa soğuk göz önünde bulundurulmalı ve iyi yalıtım sağlayan bir mat seçilmeli. 
Uyurken tercih edilen rahatlık: Bazı insanlar rahatı için cok para harcarken bazıları çok para harcamamak için en temel matı tercih eder. 
Ekstra ağırlık taşıma isteği: Kalın ve rahat matlar aynı zamanda da ağırdırlar dolayısıyla uzun yolculuklarda problem yaratabilir;kısa aktivitelerde ise sorun olmaz. 
Ne kadar yer var?: Eğer çanta malzeme dolu ise hafif bir mat tercih etmek daha doğru olacaktır

Mat Türleri 

Havalı Matlar: Şişirilebilen matlar: Rahattırlar, ayarlanabilirler ve pahalı değillerdir. Dezavantajları ise ağır olmaları, büyük olmaları ve içindeki hava sirkülasyonunun kolaylığından çok iyi bir yalıtım sağlayamamaları. 
Açık Hücreli Matlar: Sünger gibi olan bu köpük matlar küçük açık hücrelerden meydana gelir.Ucuz, rahat vede hafiftirler.Küçük köpük hücreler hava sirkülasyonuna izin verir dolayısıyla iyi bir yalıtım sağlarlar. Kötü yanı ise açık hücreler absorbe ettikleri için ıslak ortamlarda problem yaratabilirler.Kapalı hücreli köpük matlara göre daha az yalıtım sağlarlar.Çok dayanıklı değillerdir, büyüktürler ve zor katlanırlar. 
Kapalı Hücreli Matlar: küçük kapalı hücrelerin sıkıştırılmış köpükle doldurulmasıyla yapılır.ucuz, dayanıklı ve de yalıtım cok iyidir( hemen hemen matın içinde hava sirkülasyonu hiç yoktur.Ancak ağırdırlar. 
Kendinden Şişirilmiş Matlar: Açık hücreli matlara sıkıştırılmış havanın su geçirmez bir naylonla sarılmasıyla yapılır.Açık hücreli köpük matlar kadar rahat olsa da o kadar iyi yalıtım sağlamazlar. Katlandığı zaman iyice sıkışırlar ve de coğu şarta uygundurlar.Kötü yanı ise diğer matlara göre çok pahalıdırlar ve de ağırdırlar



ÇEV: Ayça ÖZTÜRK KAYNAK: www.rei.com ,www.llbean.com

Cumartesi, 12 Kasım 2011 18:17

Kaya Tırmanış Ayakkabıları

 

Kaya tırmanış ayakkabıları tırmanışımızı etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Ayağımıza giymekten başka işlevleri vardır. Kayayı kavrar, tutunur ve hissederiz. KATA ayağımızı sıkmalıdır. Sıkmayan bir KATA ile iyi hissedemeyiz. İyi hissedemezsek performansımız ve derecemiz düşer. Bunlar olmasın diye de sıkı alınan KATA tam bir ızdırap vericidir. Tüm bunların iyi olduğu bir koşul ancak ne aradığımızı düşünüp tartarak hesaplarımıza uygun bir secim yapmakla yaratılabilir. 
Acemi bir tırmanıcı yada usta olmamız, doğal kayalarda yada yapay duvarda tırmanmamız, genelde denediğimiz Rotaların zorluk dereceleri önemlidir. Orta derecedeki bir tırmanıcı senede 2 çift KATA kullanabilir Özellikle yapay duvarda tırmanış yapanlar bu ömrü daha da kısaltırlar. Tırmanış stili de bu ömrü değiştiren faktörlerden biridir. Ne kadar az pürüzlü duvarda tırmanış yapılıyorsa KATA o kadar uzun ömürlü olacaktır. KATA ayağımıza iyi oturmalıdır. Değişik modellerin ayağımız üzerindeki etkilerini anlayabilmek için tüm bu modelleri denemek gerekir. Sonra ne tür bir tırmanış planladığımıza bakarak sert tabanlı yada yumuşak tabanlı seçimi yapmalıyız. Eğer zor ama kısa rotalar çıkmayı planlıyorsanız, ayağınızı sıkan bir model tercih etmelisiniz. Çok ip boyu olan duvarlar amacındaysanız hala sıkı ama diğerine göre daha rahat bir seçim yapmalısınız. Yeni bir tırmanıcı iseniz çalışma sırasında uzun süreli KATA ayağınızda kalacağından rahat bir model seçmelisiniz. KATA alırken esneme payına da dikkat etmelisiniz. Esneme boy kısmından değil enleme olacaktır bu sebeple öğleden sonraları almaya dikkat ederek çok acıtmayan bir sıkılığı tercih etmelisiniz. Ne ile karşılaşacağınızın belli olmadığı durumlar için yüksek boğazlı KATAları tercih edebilirsiniz. Ama eğer performans yarışmaları amacında iseniz kısa boğazlı hafif olanlar tercihiniz olmalıdır. 

KAUÇUK ÇEŞİTLERİ 

Genellikle kauçuk çeşidini yada tabanı karşılaştırma yapmak için bilmek istersiniz. 
Çeşitler şöyledir

--Boreal Fusion
--Vibram XSV
--Vibram Megabyte
--Steath C4
--Steath 2

BAKIM

Her kullanımdan sonra KATA'lar kurulanmalıdır.Taban kısmı ince bir tel fırça ile fırçalanarak yapışkanlığı yenilenmelidir. 
KATA sıcak ortamlarda bırakılmamalıdır. Böyle bir durumda erime olabileceğinden yapışkanlık zarar görür. 
KATA'lar tırmanış içindir. Kesinlikle yürümek için yada terlik gibi kullanılmamalıdır. Özellikle toprak yada bitki üzerine basıldığında yapışkanlığa zarar verici tabakaların tabanda toplanmasına sebep olunmuş olur. Buna dikkat edilmelidir. 

Tırmanışlar sırasında biraz dikkatli davranmak KATA'ları temiz tutacaktır. 

--bir sonraki tırmanışı beklerken sandalet yerine kapalı ayakkabılar giymek, çıplak ayakla dolaşmamak gereklidir. 
--ince bir çorap giymek kokmayı engelleyecektir.Ama muhakkak ki ter ve koku olacaktır. Eve dönüşte dikkat edilecek birkaç nokta bu sorunlarımızı azaltacaktır. 
--astar ve yüzeyi nemli bir bezle silinmelidir. 
--sonra tercihen güneş ışığı olmayan bir yerde kurutulmalıdır. 
--eğer yırtıklar oluşmaya başladıysa çok ıslak bırakacak bir temizlikten kaçınılmalıdır. 
--kokulu pudra hem bakım hem koku için bir çözüm olabilir.

TABAN

KATA'ların tabanları kaya üzerinde daha iyi hissedebilmek için yapışkan bir kauçuktan yapılmıştır. Bu yapışkan yüzey toz ve çakılların toplanmasına da sebep olur ki bu KATA için yapışma özelliğinin yok olması demektir. Bu sebeplerle yapılacak olan bakım bu yapışkanlık özelliğinin geri kazanılmasını sağlar. 

--Tabanlar ve tekstil tarafları temiz tutulmalı
--Tırmanış dışında kullanılmamalı
--Tabanlar fırça ile fırçalanarak kauçuk siyah renge dönüşmesi sağlanmalıdır. 
--Direkt güneş ışığına bırakılmamalı, sıcak bir ortamda bırakılmamalıdır. Bu kauçuk kısmında yapışkanlık özelliğinin yok olması demektir. 
--Mümkünse kullanmadığınız zamanlar karanlık ve çanta içerisinde korunmalıdır. 

TAMİRAT

KATA'lar ne zaman tamir edilmeli

KATA'lar yeniden kullanılacak şekilde tamir edilme gereği doğmadan önce iyi bir gözlem altında tutulmalıdır. Takipte olması gereken bölgeler 
--topukların kauçuğa değdiği yerler
--Ayakların top şeklinde toplandığı yerler
--ayak parmak bölgesi 

Neye dikkat edilmeli

--ince noktalarda ayrılma
--incelme, ayrılma, gerilme
--kenarlarda ki aşırı yuvarlaklaşama
--Kauçuk kabarcık yada çukurlaşmaları

KATA'da deliklerin ortaya çıkmasını beklerseniz yada yırtılmalar artık her bölgede oluşmaya başlamışsa artık tamirat çok ve gereksiz bir zaman kaybı demektir. Ayrıca bu tür tamiratlar sonucunda ortaya çıkan KATA eski verimliğinde değildir. Güven hissi vermez. 

Tamirat

Eğer biraz el beceriniz var ise ve iyi aletlere sahip iseniz tamirat hiç de zor değildir. İhtiyacınız olan malzemeler KATA kauçuğu, yapıştırıcı, makas, cetvel gibi temel malzemelerdir. Bunlar tamir kiti olarak satılmaktadır. Ayrıca elektrikli matkap, ince matkap ucu seti , bıçak, pense, ısıtıcı havya ihtiyacınız olan diğer malzemelerdir. Ama bu konuda da tabii tecrübeli ayakkabı tamircileri her zaman var olan bir seçenektir.



ÇEV : Ayça ÖZTÜRK
KAYNAK : www.rei.com