Alpay Oğuş

Alpay Oğuş

Cuma, 11 Kasım 2011 21:03

C-Özet

 

Koordinasyon fizyolisinin, teknik eğitimin de en iyisini yapmakla ilintili belirteçleri vardır. 

Özellikle: 
Engramlar en iyi ideal koşullarda edinilir, daha sonra derece derece zorlaştırılan koşullarda, tekrar tekrar yapılarak stresin etkisi ortadan kaldırılılır. Tekniği izlemek en kolay bir partner ile yapılır. Tırmanışınıza fayda sağlamak için diğer sporları kullanabilirsiniz.

Kesintisiz devam eden teknik öğrenim uzaklaşma sürecini zorunlu kılar.

Teknik antrenmanınızı bu ana ilkeler çerçevesindeyaparsanız kendinize gelişmeniz için en iyi koşulları sağlarsınız.

Cuma, 11 Kasım 2011 21:02

C-Hatırlama Etkisi 597 Okunma

 

Tırmanma gibi teknik-bağımlı faaliyetlerde hatırlama fenomeninin özel bir uygunluğu vardır.Teknik beceride,öğrenme periyodunda faliyette olunmayan dönemlerde gelişmeyi ifade eder. Bu dönem bir aydan başlayıp yıllarca sürebilir. 

Buna spor dünyasından verilecek çok örnek var ama biz tırmananları kendi sporumuzdaki olaylar çok daha fazla etkiler. 1984'te Jenny Maffat dünyadaki en iyi kaya tırmanandı. On-sight ve redpoint listesinde tüm dünyada ulaşılabilen hiç kimse yoktu. 1985 yılında çok ciddi tendon sorunlarından dolayı Jerry tırmanmaktan uzaklaşmak zorunda kaldı. Onun tırmanmadığı dönemlerde, diğer tırmananlar onun standartlarına ulaşıp, onu geçtiler. Tüm dünya gelişirken, Jerry motorsikletini sürüyordu ve hiç kimse onun zor rotaları yeniden yapabileceğine inanmıyordu, dünya standartlarını zorlayacağına ise asla. Spordan 2 yıl uzaklaştıktan sonra Jerry, o güne kadar yaptıklarından çok daha zor bir rotayı tırmandı. Fransa,Buowe'daki La Rage de Vivre'i (5.14 a) redpoint yaptığında, uzakta olduğu süre içinde daha da gelişmiş görünüyordu. Bir ay sonra o sıralarda dünyada birkaç kişinin tek 5.14 tırmanbildiği Buowe'un Jerry bir hafta içinde üç 5.14s'sini de tamamladı.

Bu nasıl olabilir?Araştırmalar, uzaklaşma döneminden önceki bastırılmış performansı hatırlamak etkisi üzerinde yapıldı. Teori sinirlerdeki emir halkalarının yeniden yapılanması üzerinde yoğundu. Hareket engramları, sinir komutlarının halkalarıdır. Ve bunlar bir hareket yapılırken, beynimizin farklı bölümlerini sırasal olarak aktifleştirirler. Kayadaki tek hareketle ilgili basit bir emir halkasına basitleştirilmiş bir örnek şöyle verebiliriz. " Hazırlanırken hafifçe eğil, kollarıla çek, aşağıdaki bacağını bastır, sol kolunla ulaşmaya başla, üstteki bacağını esnet, sol elinle tutamağa ulaş, sağ kolunla sallanmayı kontrol et." (Gerçekte, bu aşamaların herbiri tek tek binlerce kas emrini içerir)

Yeni emir halkaları sağlanırken, dikkatsiz bir çalışmada gereksiz emirlerde yapılanır. "Dişlerini sık" , "Nefesini tut" ve "Düşüş için emniyet al" tırmanmalarımızda yer alan birkaç önemli örnek. Fakat bunlar ekstra vücut hareketlerini ve kullanılmayan kaslardaki gereksiz büzülmeleri de beraberinde getirir. Faaliyetin devamlılığında belirgin ara vermeler olması ise beyin kendisinden bu gereksiz emirleri taşıyamamasındandır. Tıpkı,gün boyunca aldığı bilgileri ayıklayıp yeniden sınıflandırması için uykuya ihtiyacı olması gibi, bizimde kullandığımız becerilerden zaman zaman uzak kalarak emir halkalarını yeniden düzenlemeye ihtiyacımız vardır. Bu, beyne içindekileri yeniden düzeltip gereksiz, işe yaramaz emirleri temizleme şansı verir.

Hatırlama,hareket becerisini etkiler. Uzak kalma döneminden sonra daha kuvvetli veya dayanıklı olarak dönmezsiniz. Fakat eğer uzun bir süredir hiç ara vermeden tırmanıyorsanız, durduğunuz dönemde tekniğiniz daha güçlenmiş olarak dönersiniz. Uzak kalma döneminde, emir halkalarını güçlendirerek, bazen teknik durağanlık dönemini aşmanın tekyoluna ulaşırsınız.

Hatırlama döneminde önemli olan, tırmanma engramlarını kullanmamanızdır. Kendinizi tırmanma'dan uzak tutun; hiç tırmanış filmi izlemeyin,hiç zihinsel eğitim-antrenman yapmayın, hiç basit kısa kaya denemeyin ama aktif kalın. Tıpkı yaralanmaların düzelmesi için dürtüye gereksinimleri gibi araştırmalar,emir halkalarının en iyi yeniden-düzenlenmesinin beynimizin ilgili bölümlerini kullandğımız taktirde olacağını gösteriyor.

Tırmanma ile ilgili emir halkalarını güçlendirmeden bunu yapabilmenin en iyi yolu, tırmanma olmayan olmayan koordinasyon bağımlı faaliyetleri yapmak, kuvvet ve denge ile ilgili diğer sporlarla uğraşmak bu merkezleri aktif tutacaktır. Eğer olağan haftalık tırmanmaya ara verişleriniz varsa, beyninizin halkaları yeniden düzenleyecek çok zamanı oluyordur.Ama aralıksız tırmanan biriyseniz , birkaç hafta yada daha fazla ara vermeden,bir yıldan çok devam edemezsiniz. Fiziksel olarak kaybedeceğiniz minimum olacaktır ve kolaylıkla telafi edilebilir; teknik olarak kazancınız(motivasyonu kastetmiyoruz) tırmanış için yaşamsal önemliliktedir.