Alpay Oğuş

Alpay Oğuş

1. Bir dagcilik etkinliginde yiyecek seçiminin kesin kurallari yoktur. Hazir yemek reçetelerinde yararlanarak daga gitmeyin. Her dagci belli kurallara ve özellikle bir beslenmenin temel ilkelerine, yani dengeli ve yerli yerinde bir ögün kurmanin ana kurallarina uymak kosuluyla kendi çantasini deneyimiyle kendi hazirlamalidir. Birkaç kez yanilmayi göze alin. 
2. Eger yalniz degilde bir yemek grubuyla birlikteyseniz bu grubun mümkün olan en az sayida kisiden olusmasina özen gösterin. (Iki, ya da zorunluysaniz üç). Grubunuz degismez olsun. Unutulmamalidir ki yemek aliskanliklarinin birbirine uymasi çok zordur ama uzun süre ayni yemek grubunu olusturan ekipler birbirlerini kendilerine uydurabilirler. 
3. Bazi zorlu etkinlikler öncesinde ögünlerin bilesimleri ve zamanlari zorunlu olarak degisebilir. Ancak organizmanin en dogru sinyalleri verecegi unutulmamalidir. Aciktiginizi hissettiginizde besin ihtiyaciniz var demektir. 
4. Yiyecek seçiminde besin degerinin yaninda üç temel ögeyi gözönüne alin: 
• Tasinabirlik . Etkinliginin uzunluguna, zorluguna ve mevsimine göre sorun olabilir. Normalin üstünde bir çanta agirligina yol açan yiyecekler yanlis seçilmis demektir. Ambalajlamada teneke, cam ve tahtayi kesinlikle kullanmayin. 
• Dayanabilirlik . Dayanikliligi (tercihen dogal yollarla) artirilmis besinleri ya da bulgur, pirinç gibi klasik olanlari tercih edin. Vakumlu naylon, naylon film ya da alüminyum folyoyla büyük parçalar halinde ambalajlayin. 
• Kolay pisirilebilme. Pisirilmesine gerek olmayan besinler disindakiler mümkün oldugunca yari pismis ya da az yakitla pisirilebilir olmalidir. 
• Ikincil ögeler lezzet, ucuzluk, çesitlilik ve yaraticiliga açik olmalidir. Yemekten hoslanmadiginiz seyleri kendinizi mecbur hissedip götürmeye kalkmayin. Yaratici olmaya çalisin. Ayni malzemeyle üç-dört çesit çikarmayi bilin. Ancak büyük eforlar öncesinde ya da sirasinda fazla yaraticiliga zaman ve istek olamayacagini da unutmayin. Bütçenizi de fazla zorlamayin. Böylece bir yerine iki etkinligine gidersiniz. 
• Mümkün oldugunca dogal besinlere yönelin. 
• Bulabileceginizi bildiginiz her türlü yiyecek maddesini dag yöresindeki köy ve kasabalardan satin almaya çalisin. 
• Hazir içeçek götürmeye kalkismayin. Toz içeçekler elektrolit ihtiyacinizi karsilamaniza yardimci olabilirler. Ancak vitamin takviyesi için mutlaka vitamin tabletlerinden yararlanin. 
• Mecit Hoca’nin ögütünü sakin unutmayin, ocaginizi kontrol edin. “Dagda ocagi sönenin ocagi söner.” 


Pastoral dergisinden alınmıştır

Sportif amaçlara yönelik bir beslenme programı sağlıklı bir yasam için gerekli olan günlük aktivite sırasında kaybolan maddeleri karşılamakla beraber spor sırasında yüksek düzeyde bir performansı garanti etmelidir. Buna ilave olarak antrenmalarda kaybolan yapı ve enerji maddelerinin yerine konulması ve sonraki aktiviteler için gelişecek gelişme ancak bilimsel ve kusursuz bir diyetle mümkün olmaktadır. Tüm bunların gerçekleşmesi için gerekli maddelerin düzenli , sürekli ve belirli aralıklarla vücuda sunulması gerekmektedir. 
Vücudu uzun süre besin maddelerinden yoksun bıraktıktan sonra bu maddelerin geçici varlığında vücudun eksikliklerini tamamladıktan sonra bu kısıtlı kaynağın geri kalan kısmını enerji , yapım ve onarım için kullanmasını beklemek hayalci ve haksiz bir yaklaşım olur. Vücuttaki karmaşık sistemlerin çalışması birbirine bağımlıdır. Bu sebeple besin maddelerinin uygun miktarlarda ve ayni anda bulunması oluşacak etkiyi arttıracaktır. Böyle bir sinerjizm sayesinde oluşacak etkinin miktarı , bu maddelerin etkilerinin toplamından daha büyüktür; yani burada 1 + 1 = 3’ tür. 
Sürekli antrenman yapan ve kendini sporcu olarak algılayan kişi besin maddelerini her gün belirli aralıklarla alması gerekmektedir. Düzenli antrenman yapan bir sporcu her gün kilo başına 1,5 – 2gr protein, 7 – 10gr karbonhidrat , ve 0,5 – 1gr yağ alması gereklidir. Bunlar 4-5 saat ara ile alınmalıdır. Bu maddelerle birlikte vitaminler, mineraller ve eser elementler de yeterli düzeyde alınmalıdır. Gerekli maddelerin sürekli vücuda verildiğinden ve mekanizmaların ve reaksiyonların mükemmel işlediğinden emin olduktan sonra , yürüyüş ya da tırmanış gibi uzun sürecek bir aktiviteden önceki 1-2 gün boyunca özellikle enerji maddesi olarak kullanılan besinlerin ( öncelikle karbonhidratlar , daha az önemli olan yağlar ) alınması gerekmektedir. Aktivite sürdükçe öncelikle karbonhidratların ve daha az ölçüde proteinlerin ve bunların boşaltmakta olan depoları sürekli desteklenmelidir. 
Uzun sürecek aktiviteye başlamadan 1-2 saat önce 200-250 gr karbonhidrat , 20-30 gram protein içeren bir yemek iyi bir başlangıç olabilir. Aktivite arasında 30 dakikada bir 200-300 cc su ile su dengesi desteklenmelidir ; bu sıvının içinde 20 gr karbonhidrat ve çay kaşığı ucunda çok az miktarda tuz bulunmalıdır. Bu şekilde devam eden aktivite için sürekli enerji kaynağı sunulmuş olur ve kaydedilmiş su ve tuz yerine konmuş olur. Bu sıvı sıcak havada çok daha önemlidir. Bunun dışında alınması gereken günlük 2-4 günlük 2-4 öğün zamanında alınmalıdır. Su vücut ağırlığının 2/3’ü sudan oluşur ve tüm işlevlerin yapılabilmesi için suya gereksinim vardır. Kasta ve karaciğerde depolanacak olan karbonhidratları her bir gramı için yaklaşık 3 gr suya gerek vardır. Kas içinde su miktarı %3 azaldığında kas kuvveti %10 azalmaktadır. Bağırsaklardan suyun emilimi için sodyuma gereksinim vardır. Tüm bunları sağlamak için günde en az iki litre su alınmalıdır. Alınacak suyun miktarı yanında kalitesi de çok önemlidir. Alınan su yumuşak olmalı, mikroplar, parazitler ve zehirli maddelerden yoksun olmalıdır.


Pastoral Dergisinden alınmıştır.