VİTAMİN A (Retinol) Deri ve hava ile temas eden vücut boşluklarının cidarının sağlığı ve gece görüşünde etkili faktördür. Yağda erir bir maddedir ve vücutta birikebilir. Erişkinde 85000IÜ / günden fazla alındığında hızla zehirlenme etkileri görülür. Havuç ve sarı yapraklı sebzeler iyi kaynaklardır. 
VİTAMİN B1 (Tiamin ) Karbonhidrat metabolizmasında ve sinir sistemi fonksiyonlarında koruyucu etkileri vardır. Suda erir olduğundan vücutta birikmez ve kısa sürede atıldığında hergün karşılanmalıdır. Sadece 1000 mg üzerinde gibi yüksek dozlarda idrarı artırıcı etkisi vardır. Kaynakları tahıl ürünleridir (hazırlanış sırasında en az işleme maruz kalmış olanlar.) 
VİTAMİN B2 (Riboflavin) Hücre yapısının korunmasında ve enerji metebolizmasında önemli rol oynar. Hücre onarımı için gereklidir. Suda erir özelliği vardır ve vücutta birikmez. Sporcuların daha fazla B2’ ye gereksinimleri vardır. Yan etki bildirilmemiştir. Süt ve yumurta en iyi kaynaklardır. 
VİTAMİN B3 ( Nikotinik asit ) Vücuttaki reaksiyon ve süreçlerin çoğunda rol alır ve tüm hücrelerde bulunur. 3000 mg/gün gibi çok yüksek dozlarda sadece yüzde kızarma ve sıcaklık hissine sebep olur. Mide ülseri olanlarda ve şeker hastalarında yan etkilere neden olabilir. En iyi kaynaklar yer fıstığı ve kümes hayvanı etidir. Suda erir ve vücutta birikmez. 
VİTAMİN B5 (Pantotenik asit ) Bu vitamin enerji metabolizması ve asetikolin ( beyin hücreleri ve kasta uyarı iletisi ) yapımında rol alır. 10 gr/gün dozuna kadar yan etkisi yoktur. Daha yüksek dozlarda vücutta su birikimi ve ishal ortaya çıkabilir. Suda erir özelliği vardır ve vücutta birikmez. Balık, kümes hayvanları ve tahıl ürünleri en iyi kaynaklardır. 
VİTAMİN B6 ( Piridoksin ) Protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmasında önemli etkileri vardır. Sporcuların gereksinimi ve tüketimi fazladır. Suda erir ve vücutta birikmez. Günde 300 mg’ dan daha fazla almak yan etkilere yol açabilir. En iyi kaynaklar buğday, ceviz ve balıktır. 
VİTAMİN B12 ( Kobalamin ) Kobalt içeren bir grup maddeden oluşur. Bu maddelerin protein, yağ metabolizması ve alyuvar oluşumunda önemli etkileri vardır. Sporcularda daha fazla tüketilir. Yan etki saptanmamıştır. Suda erir ve vücutta birikmez. En iyi kaynaklar karaciğer, isitridye ve deniz tarağıdır. 
FOLİK ASİT B vitaminlerinin görevlerine yardımcı bir maddedir. Ayrıca alyuvar yapımı içinde gereklidir. Sağlıklı kişilerde 5 mg/gün dozuna kadar yan etki görülmez. 
BYOTİN Karbonhidrat ve yağ metabolizması için gereklidir. Sporculardaki tüketim fazladır. Bilinen yan etkisi yoktur. Soya fasulyesi ve esmer pirinç en iyi kaynaklardır. 
KOLİN Normal beyin fonksiyonları ve hafızada görevli B vitaminlerine yardımcı bir maddedir. Ayrıca yağ ve kollestrol metabolizmasını düzenler ve tüm atletik aktiviteleri destekler. Yan etki saptanmamıştır. En iyi besin kaynakları lesitin ve yumurtadır. 
İNOSİTOL Bu maddede B vitaminlerinin görevlerine yardımcıdır ve yağ ve kollestrol metabolizmasında koline paralel görev alır. Çok çeşitli diğer görevleri yanında sinirsel uyarıların iletimi için gereklidir. Lesiti ve buğday besin kaynaklarıdır. 
PABA ( Para Amino Benzoik Asit ) B vitaminlerine yardımcıdır ve deri sağlığı ve saç gelişimi için gereklidir. İnsan vücudundaki tüm işlevleri açıklanmamıştır. Cilde sürüldüğünde güneşin ultraviyole ışınlarına karşı koruyucu etki gösterir. Zehirleyici etkenleri görülmemiştir. En iyi kaynaklar işlenmemiş tahıl ürünleri ve buğdaydır. 
VİTAMİN C Suda erir olduğundan ve birikmediğinden her gün karşılanmalıdır. Bir çok fonksiyonda rol alır. Yara iyileşmesini hızlandırır. Kas ve bağ dokusunu korur ve hastalıklara karşı vücudun direncini artırır. Günde 10 gr’ dan fazla alındığında ishale yol açabilir. Ayrıca çok hafif idrar söktürücü etkisi vardır. Kalsiyum askorbat formu daha iyi tolere edilir. Turunçgiller en iyi kaynaklarıdır. 
RİBOFLAVONİDLER Vitamin 6 depolarını korumak ve kılcal damarların dayanıklığını arttırmak yanında açıklanmamış bir çok etkileri vardır. Taze çiğ meyve ve sebzelerde bulunur. 
VİTAMİN D Bu maddenin esas görevi kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenlemektedir. Ultraviyole ışınları ile ciltte yapılır. Yetişkinde 30000 IÜ / gün çocukta 200IÜ / gün zehirleyici etkilerin oluşmaması için en üst sınırdır. En iyi kaynak güneş ışınlarıdır. Bu vitaminle ek olarak takviye edilmiş sütler de iyi kaynaklardır. Yağda erir ve vücutta depolanır. 
VİTAMİN E Bir yağda erir madde olan bu vitamin tüm vücut hücrelerinde işlev görür. Hücrelerin dış streslere karşı direncini artırarak yaşam sürelerini uzatır. 1200IÜ üstündeki miktarlarda kan basıncını yükseltebilir; ayrıca şeker hastalarında ve tiroid bezi fonksiyonları bozukluklarında istenmeyen etkiler görilebilir. Sporcularda bu madde daha fazla tüketilir. En iyi besin kaynakları buğday, bitkisel yağlar, yeşil yapraklı sebzeler ve işlenmemiş tahıl ürünleridir. 
KALSİYUM Bu mineralin % 95’ i kemiklerde ve dişlerde depolanır. Bunun dışında kalpdamar sistemi ve sinir sisteminde çeşitleri görevleri vardır. Diğer mineraller gibi kalsiyumun da tek başına alınması hızlı bir şekilde yan etkilerin ortaya çıkmasına sebep olur. Diğer vitamin ve minerallerle birlikte alındığında günde 15000 mg gibi çok yüksek dozda kalsiyum-glukonatın yan etkisi görülmez. 
MAGNEZYUM Tüm vücut hücrelerinde mevcuttur. Kas kasılması sırasında kullanıldığından sporcuların gereksinimleri yüksektir. Günde 10 gr magnezyum-sulfat ve diğer formlardan daha az miktarlarda sürekli kullanım ile zehirleyici etkiler ortaya çıkar. Günlük besinlerin bir çoğu bu mineral yönünden eksiktir. Kaynaklar limon, greyfrut ve elmadır. 
FOSFOR Büyük oranda kemik dokusunda bulunur. Tüm hücrelerde bulunur; erişkin vücuda bir kiloya yakın fosfor içerir. Kalsiyum ile etkileşim içinde çalışır. Birininfazla alınması diğerinin eksikliğine yol açar. Et, balık ve kümes hayvanları en iyi kaynaklardır. 
POTASYUM Tüm vücut doku ve sıvılarında bulunarak, sinir uyarsının iletisi ve diğer bir işlevi vardır. Günde 600 mg’a kadar potasyum-Glukonat zehirleyici değildir. Fazla ve uzun süreli antibiyotik ve idrar söktürücü kullanımı bu maddenin kaybına yol açmaktadır. Besin kaynakları yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller ve muzdur. 
DEMİR Kanda oksijen taşıma görevi yapan hemoglobinin yapısında yer alır. Kanamalarda her zaman demir kaybedilir. Sporcuda kan düzeyinin korunması için alınımı gereklidir. Uzun süreli 50 mg / gün dozundan daha fazla alınırsa zehirlenme ortaya çıkar. Bir çok besinin demir içermesine rağmen etteki hem formundaki demir bitkisel kaynaklı olandan daha iyi emilir. 
BAKIR Demirin hemoglobinin yapısına girmesi ve vitamin C kullanımına yardım etkisi yanında bir çok görevi vardır. Alınan besinlerin çoğunda bakır bulunduğundan eksiklik çok nadirdir. 
ÇİNKO Tüm hücrelerin gelişmesi için gereklidir. Ayrıca protein yapımı ve vitamin C kullanımında fonksiyonu vardır. Sporcuda ve normal kişide eksikliği kolayca ortaya çıkabilir. İyi besin kaynakları istiridye, yumurta ve işlenmemiş buğdaydır. 
MANGANEZ Protein metabolizması, bezlerin salgılama işlevi ve beynin bazı işlevleri gibi görevleri ile tüm vücutta gereklidir. Aşırı alınım ile demir emilimi azalır. Kendi başına zehirleyici etkisi yoktur. 40 mg / gün dozundan fazla alınmamalıdır. Doğal kaynaklar çay, yeşil yapraklı sebzeler ve işlenmemiş tahıl ürünleridir. 
MOLİBDEN Vücuttaki üç temel enzim sisteminde yer alır ve diğer bazı görevleri vardır. Günde 0.2 mg’ dan daha fazla alınmaması gerekir. Bir çok besinde mevcut olduğundan eksikliği ender görülür. KROM Şeker metabolizması için gereklidir. Yaşlı vücut depoları giderek azalır. Eksikliği sonucu erişkin tipi şeker hastalığı ve glikoz intoleransı ortaya çıktığı düşünülmektedir. 0.05-0.2 mg / gün tavsiye edilmektedir. 
SELENYUM Dış etkilere karşı hücreleri koruyan enzim sistemleri için gereklidir. Ayrıca kalbin normal fonksiyonunun korunmasında da etkilidir. Çok zehirlidir günlük dozu 0.3 mg’ I geçmemelidir. 
İYOD En önemli fonksiyonu troid bezi ile ilgilidir. Aşırı doz troid bezine zarar verir. 1 mg / gün düzeyine kadar yan etki görülmez. Tüm deniz ürünleri iyi kaynaklardır. 
SODYUM, KLOR Bu iki mineral tüm vücutta ve değişik dokularda çeşitli fonksiyonları vardır. İkisini de yüksek günlük dozlarda gereksinim vardır. Besinlerdeki tuz (sodyumklorür) ve buna ek olarak alınan aşırı tuz bu iki maddeyi gereksinimimizden daha fazla almamıza sebep olmaktadır. Bu mineralleri gereksiz bir şekilde fazla alan kişiler tehlikeye atmaktadırlar. 
KÜKÜRT Bu minerale günde 1 gr gibi yüksek dozda gereksinim vardır. Vücutta bir çok fonksiyonu vardır. Günlük proteinin en az 170 gramı et, balık ve süt mamüllerinden alınırsa ihtiyaç karşılanmış olur. Yumurta, soğan ve sarımsak diğer iyi kaynaklardır. 
FLORÜR Kemik ve dişlerin yapısının oluşması bunun korunmasında işlev görür. Kalsiyum-florür’ün 0.7-1.2 bölüm/milyon oranında içme suyuna eklenmesi gerekir. Çok fazla miktarda çay içen kişiler günde 3 mg’a kadar florür almaktadırlar. 
VANADYUM, NİKEL, KOBALT, SİLİKON Bu maddeler laboratuvarda üretilip satılmamaktadır. Vanadiyum kollestrol metabolizması için gereklidir. Besin kaynakları soğuk olarak hazırlanmış soya (hava ile temassiz), zeytin yağı ve kırmızı turptur. Nikelin vücuttaki tüm fonksiyonları açıklanmamıştır. Ancak tüm vücutta bulunur ve eksikliğinin ortaya çıkabileceği hayvan örneklerinde gösterilmiştir. İşlenmemiş tahıl ürünlerinde bulunur. Kobalt B 12 yapısına girdiğinden gereksinim bu vitaminle karşılanabilir. Yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer ve böbrek en iyi kaynaklardır. Silikonun bir çok hayvanda gelişmenin sağlanmasında ve kemik yapısının korunmasında önemli olduğu gösterilmiştir. İnsandaki günlük gereksinim düzeyi saptanamamıştır.

Pastoral Dergisinden alınmıştır.